September 2018
September 2018lieve mensen,
s’Avonds gaat de lamp weer aan, maar de zomer blijft gelukkig nog. Zij bracht ons een nieuwe tropische ervaring in eigen land en ook droogte, wat desastreus was voor al wat leeft in en van de natuur. Vreugde en verdriet raken elkaar pijnlijk dichtbij deze zomer. De komende l’Ouverture op 1-2 september gaan we naar een andere zomer terug in de tijd. Eind jaren 90 werd ik uitgenodigd voor een solo tentoonstelling in Mechelen. Toen ik daar aankwam was mijn eerste indruk dat ik ondergedompeld werd in een vrouwelijke energie ... Het verraste mij. Waar kwam zij vandaan? Mijn tentoonstelling zou in de Begijnhofkerk gehouden worden.
De begijnen hadden hier ooit de hele infrastructuur verzorgd. Maar al gauw bleek dat er meer aan de hand was. Een jonge vrouw had hier hof gehouden, toen zij was aangesteld als landvoogdes van de Nederlanden. Zij, als vrouw had de rol om in een wereld, waarin de macht van mannen en hun visie over macht en bezit van land uit te voeren. Wie was deze vrouw, die leefde van 1480 – 1530?
Ik dook in haar levensgeschiedenis. Het greep me bij de keel. En ik besloot een groot schilderij over haar leven te maken en ook een aantal overdit prachtige stadje. De vrouw heette Margareta van Oostenrijk en was 2 jaar oud toen haar moeder, die het Bourgondische rijk bestuurde stierf. Margareta werd meteen op het politieke schaakbord gezet. Ze werd voorbestemd de echtgenote te worden van de 10 jaar oudere Franse dauphin Charles. Zij verbleef daarvoor tot haar 13 jaar als toekomstige koningin aan het Franse Hof. Daar kreeg zij onderwijs in talen en kunst. Maar toen om politieke redenen de Franse koning afzag van een huwelijk met Margareta werd ze gedwongen terug te keren naar Mechelen. Toen ze 14 jaar oud was zag zij haar vader voor het eerst en heel kort weer terug.
Op haar 16 jarige leeftijd huwelijkte hij haar uit aan de 18 jarige Juan van Castilie. Een man die ze niet kende en een zwakke gezondheid had. Zo zwak dat hij na 6 maanden huwelijk overleed. Margareta was zwanger geraakt en bracht een dood kind ter wereld. Spoedig daarna werd ze weer uitgehuwelijkt nu aan de hertog van Savoie: Filibert. Ze genoot met volle teugen van haar verliefde speelse echtgenoot.Tijdens een jachtpartij verloor ze ook deze echtgenoot na drie jaar huwelijk. Ze was toen nauwelijks 25 jaar. Margareta had het vaste voornemen gemaakt nooit meer te trouwen. Gelukkig voor haar werd dat gerespecteerd. Ze moest opnieuw weer terugkeren naar Mechelen.
Daar kreeg ze het regentschap over de Nederlanden dat ze vanuit Mechelen bestuurde en weer later werd zij landvoogdes. Als kroon op haar politieke werk sloot zij een duurzame vrede met Frankrijk. De liefde voor kunst en muziek is voor haar een bron van vreugde en troost geweest. Pierre de la Rue werd haar lievelingscomponist. Zij had ook een band met Erasmus.
Ten tijde van Margareta van Oostenrijk werd Mechelen een bruisend stadje. Met een grote uitstraling naar buiten. Aan haar hof kwamen de meest gerenommeerde, kritische geleerden van haar tijd. Waardoor het stadje roem verwierf ook vanwege zijn kunst, zoals ambachten in metaal en goudleder, koper en zilver, borduurwerk en damastlinnen.
Wat leuk om te weten is dat de inwoners van Mechelen ook wel maneblussers genoemd worden vanwege het feit dat ze in een bitterkoude nacht in januari van het 1687 meende te zien dat hun beroemde stompe toren in brand stond. Met alle macht hebben ze met emmertjes water het vuur trachten te blussen. Toen de mist optrok zagen ze dat het de maan was geweest die de toren in een roze gloed had gegeven. De banket bakkers in Mechelen maken nog steeds chocolade halve maantjes, die zij maneblussers noemen.
Ik zal ook enkele maan schilderijen laten zien in het deze komende l’Ouverture. Ook al kun je niet naar de l’Ouverture komen, weet je nu wel iets meer over dat lieve stadje aan Dijle en wie weet bezoek je het eens ... je bent er zo met de trein ... zaterdag 25 augustus hoop ik dat je ook naar het Stedelijk Museum kunt komen om elf uur om de indrukwekkende tentoonstelling te zien van [Studio Drift](https://www.stedelijk.nl/nl/tentoonstellingen/studio-drift. Ik ben die dag jarig en mijn wens is om nog een keer deze lichtwerken te zien, me er aan te vergapen en te laten inspireren.
Voor mij was het een vreugdevol gebeuren toen ik daar was en op mijn verjaardag wil ik dat met jullie weer opnieuw beleven. Ook al ben je lang niet meer naar de l’Ouverture kunnen komen, weet je van harte welkom. Na afloop zullen we wel hongerig zijn en voor wie daar tijd voor heeft en het leuk vindt heb ik bij mij thuis salades met stokbrood.
Lieve jij, ik hoop dat je er bij kunt zijn en anders op een l’Ouverture
wens je mooie herinneringen aan je vakantie en dat de zomer je sowieso goed doet
unamore